Decentralizacija počinje od Beograda
Dugoročni cilj stabilizacije društva u Srbiji jeste novo definisanje države u teritorijalnom i organizacionom smislu i normalizacija odnosa sa svim državama u okruženju. Funkcionalna državna organizacija treba da se zasniva na načelima demokratskih odnosa i učešća građana u javnim poslovima. To se može ostvarivati pre svega racionalizacijom državne uprave – decentralizacijom, razvojem i jačanjem lokalne samouprave. Snaga jednog društva ne meri se opremljenošću vojnih i policijskih snaga, autoritarnom i centralističkom vladavinom, nego maksimalnim korišćenjem svih kapaciteta društva, inicijative i učešća građana u javnim poslovima, odgovornosti prema interesima i potrebama zajednice.
Decentralicacija državne uprave i jačanje lokalne samouprave ne znači slabljenje i razvlašćivanje države. Naprotiv. Država, kao federacija regiona, gradova i opština, zadržava nadležnosti garanta kontrole poštovanja Ustava i zakona, i sprečava zloupotrebu javnih dobara i bogatstava, i javnih funkcija. Federalna vlast treba da ima jasno razgraničene nadležnosti za očuvanje državne celovitosti, međunarodne politike, integrativnih javnih sistema saobraćaja i energetike i ravnopravnosti svih njenih delova. Država mora da ima poverenja u sposobnost svojih građana da upravljaju lokalnim zajednicama, da bi građani stekli poverenje u državu koja ih štiti od uzurpacije i kršenja zakona.
Decentralizacija države je dugotrajan proces koji se ne može realizovati odjednom, dekretima i revolucionarnom prevratima. Novi sistem decentralizovane državne uprave treba pripremati pažljivo, sa poštovanjem svih lokalnih posebnosti i sprovoditi etapno, preraspodelom nadležnosti u svim oblastima društvenog života. Pre svega, teritorijalna organizacija treba da uzme u obzir razlike u funkcionisanju metropole grada Beograda i drugih manjih ili većih gradskih zajednica i samostalnih opština. Međusobno povezivanje i udruživanje opština u zajednice gradova ili regiona treba da bude zasnovano na međusobnoj bliskosti bilo da je reč o geografiji, privredi, kulturi ili istoriji.
Postojeće stanje u državnoj organizaciji je opterećeno nizom nelogičnosti i protivurečnosti. Drastičan primer za to je položaj i organizacija grada Beograda koji sa svojih 2 miliona stanovnika čini skoro trećinu ukupnog broja stanovnika u Srbiji, a po ekonomskoj snazi i bogatstvu drastično odskače od svih ostalih gradova i regiona.
Osnovnu prepreku sa ostvarivanje samostalnosti i preuzimanje nadležnosti i funkcija predstavlja to što opštine ne raspolažu svojom imovinom i nisu u stanju da same finansiraju svoje potrebe. Opštinama je oduzeto vlasništvo nad poslovnim prostorom, zemljištem i objektima. Oduzeto im je pravo da same kreiraju život u svojim sredinama i u oblasti privrede i investicija, i da na taj način ostvaruju izvorne prihode.
Grad Beograd je, pre svega, postojećim zakonskim rešenjima jedinica lokalne samouprave i na taj način ima iste nadležnosti kao neka samostalna opština u Srbiji koja ima 10.000 stanovnika. Gradske opštine u Beogradu, koje broje od 150.000 do 300.00 stanovnika nemaju samostalnost niti nadležnosti tih malih opština, i praktično su svedene na status Mesnih zajednica. A pojedina naselja u okviru tih i takvih gradskih opština, koja imaju i preko 50.000 stanovnika, nemaju ni status Mesnih zajednica koje imaju izabrane Savete, nego su samo Mesne kancelarije. Takođe, u odlukama o podeli na biračka mesta postoje drastične razlike, tako da u odnosu na broj birača pojedine izborne jedinice biraju drastično veći broj odbornika u odnosu na broj birača. Grad Beograd je skoncentrisao svu vlast, političku i finansijsku na takav način da to predstavlja ne samo smetnju za razvoj svih krajeva u unutrašnjosti, nego i gušenje funkcionisanja samog Beograda, i opasnost da se ugrožava stabilnost cele zajednice.
Gradske opštine Beograda treba da preuzmu nadležnosti i odgovornost za mnoge društvene delatnosti, socijalne i dečije zaštite, obrazovanja, kulture, sporta, kao i komunalnih javnih preduzeća Gradske čistoće, Javnih garaža i parkinga, Gradskog zelenila, Komunalne policije.
Kao goruće pitanje organizacije grada Beograda jeste stanje u delovima grada koji pripadaju gradskim opštinama Palilula, Zemun i Voždovac, a na svojoj teritoriji imaju velikih broj manjih udaljenih naselja. Preseljavanje funkcija (otvaranje ispostava poreske uprave, centara za socijalni rad, srednjih škola, i komunalnih službi) treba započeti da bi se preraspodelom zaposlenih omogućilo osnivanje novih gradskih opština u Batajnici, na Levoj obali Dunava i u podavalskim naseljima. Dakle, to ne znači automatsko povećanje broja zaposlenih u državnoj upravi, nego racionalizaciju postojećih. Efekti osnivanja novih opština bi brzo bili merljivi zbog smanjenja pritiska, pre svega saobraćajnog, u centralnim delovima postojećih opština.
Da bi se ostvarilo veće učešće građana u javnim poslovima i ostvario princip neposredne demokratije na osnovnom nivou Mesnih zajednica potrebno je promenama Statuta Grada Beograda i gradskih opština, novim zakonskim rešenjima, precizirati i njihove nadležnosti i prava, uvesti obavezne izbore za Savete mesnih zajednica i dati legitimitet Zborovima građana.
To su osnove novog promišljanja života u gradu za koje se zalažemo. Građanima Beograda i svih njegovih i najudaljenijih delova ove predloge nudimo kao konkretan poziv za zajedničku politiku u interesu oslobađanja od samovolje otuđene političke volje i ostvarenja učešća većeg broja nestranački opredeljenih građana koji žele da daju svoj doprinos obnovi društva u Srbiji.
